Η θεωρία της απλότητας.
Αλήθεια, τα παιδιά μας έχουν ανάγκη από τόσα ρούχα, gadgets, παιχνίδια και ένα φορτωμένο πρόγραμμα ή μήπως όλα αυτά τα αγχώνουν και πρέπει να γυρίσουμε σε πιο απλέςκαταστάσεις;
Καλοκαίρι μεσημέρι καθισμένη με τη μαμά, τα αδέλφια μου και το σκυλάκο μας στο παλιό λιμάνι. Αυτή την εικόνα από την παιδική μου ηλικία την ανασύρω συχνά από τη μνήμη μου – ιδιαίτερα όταν είμαι πιεσμένη - γιατί με γεμίζει ηρεμία, χαρά και νοσταλγία. Είναι λίγες οι μνήμες που έχω από τα παιδικά μου χρόνια και εντυπωσιάζομαι που θυμάμαι μια τόσο ήσυχη και καθημερινή στιγμή.
Με αφορμή αυτή την τόσο απλή εικόνα και τα συναισθήματα που μου δημιουργεί, αναρωτήθηκα πολλές φορές από τη στιγμή που γέννησα το γιο μου τι είναι απαραίτητο και τι είναι υπερβολή σε αυτά που θα του παρέχουμε κάθε μέρα για να νιώθει ήρεμος και χαρούμενος.
No Payne, no gain
Η αλήθεια είναι ότι απάντηση δεν βρήκα. Βρήκα όμως ένα πολύ ενδιαφέρον άρθρο στο περιοδικό Boston Parents για ένα γονέα και σύμβουλο εκπαίδευσης, τον Kim John Payne, ο οποίος πριν από μερικά χρόνια διατύπωσε τη θεωρία της απλότητας στο μεγάλωμα των παιδιών. Μάλιστα, έγραψε και ένα βιβλίο με τον τίτλο Simplicity Parenting, που έγινε αμέσως γνωστό και μεταφράστηκε και σε 7 γλώσσες.
O Payne, λόγω της δουλειάς του, ταξιδεύει συνεχώς σε εμπόλεμες ζώνες και παρακολουθεί παιδιά που ζουν σε άθλιες συνθήκες και σε άγριες καταστάσεις.
«Εκείνο που με σόκαρε όταν γύρισα στις ΗΠΑ ήταν ότι τα παιδιά μας εδώ είχαν το ίδιο άδειο και στρεσαρισμένο βλέμμα με τα παιδιά που ζούσαν σε εμπόλεμες συνθήκες. Ήταν τα παιδιά που ζούσαν κανονικές ζωές σε κανονικές οικογένειες, αλλά ήταν ακριβώς ίδια με τα παιδιά που είδα στην Καμπότζη» λέει ο ίδιος.
Μήπως λοιπόν ο σύγχρονος, αγχωτικός τρόπος ζωής με τις μεγάλες προσδοκίες από μέρους μας δεν αφήνει χώρο και χρόνο στα παιδιά να ανασάνουν; Και μήπως εν αγνοία μας, αντί να κάνουμε καλό με τα άπειρα παιχνίδια και το υπερφορτωμένο πρόγραμμα μεταπτυχιακού φοιτητή, τα αποτελειώνουμε;
Πρόταση του Payne λοιπόν είναι οι γονείς να φέρουν την ειρήνη στο σπίτι τους και με 4 απλά βήματα να δημιουργήσουν στα παιδιά τις σωστές κατά τη γνώμη του συνθήκες για να αναπτύξουν την προσωπικότητά τους και να ευτυχήσουν.
Βήμα πρώτο: Ξεφορτωθείτε αντικείμενα
Ένα μέσο παιδί στο δυτικό πολιτισμό έχει πάνω από 150 παιχνίδια, τα οποία δημιουργούν πάρα πολλές επιλογές και αποσπούν την προσοχή του. Ο Payne προτείνει να γεμίσουμε χαρτοκιβώτια με ρούχα, βιβλία και παιχνίδια είτε για να τα δωρίσουμε είτε για να τα αποθηκεύσουμε και να τα χρησιμοποιήσουμε ξανά σε άλλη στιγμή. Αν απλοποιήσουμε το περιβάλλον του παιδιού, αυτό θα του προσφέρει ηρεμία, λέει ο Payne, βασιζόμενος στην αρχή «Ό,τι ρέει κρουνηδόν πέφτει σε ανυποληψία, ενώ ό,τι ρέει σταγονηδόν εκτιμάται».
Βήμα δεύτερο: Ενίσχυση της οικογενειακής ρουτίνας
«Όταν κάνετε το ίδιο πράγμα με τον ίδιο τρόπο, ήρεμα και χαλαρά, τα πάντα γίνονται ευκολότερα». Για παράδειγμα, η ρουτίνα στο φαγητό: καθόμαστε όλοι μαζί στο τραπέζι, βοηθάμε όλοι στο στρώσιμο, κλείνουμε τα κινητά και απολαμβάνουμε ένα ήρεμο γεύμα. Υπάρχει ωραιότερη εικόνα;
Βήμα τρίτο: Δημιουργήστε… ελεύθερες ώρες
Ο Payne επιμένει ότι η ανία δεν είναι καθόλου παλιομοδίτικη, αντίθετα, ισχυρίζεται ότι για να προσαρμοστούν τα παιδιά στην ανταγωνιστική και με γρήγορο ρυθμό ζωή που τους περιμένει πρέπει να αναπτύξουν δεξιότητες μέσα σε στιγμές πλήξης.
Όταν αφήνουμε τα παιδιά χαλαρά, τα βοηθάμε να ωριμάσουν ψυχολογικά και συναισθηματικά. Αν δεν τα «μπουκώνουμε», αν τους δίνουμε ελεύθερο χρόνο, τους προσφέρουμε απίστευτη ηρεμία αλλά και εφόδια για να αντιμετωπίσουν αύριο τον ανταγωνιστικό κόσμο.
Σύμφωνα με τον Payne, αλλά και με βάση τη δική μου εμπειρία, αν ζητήσεις από ένα παιδί να θυμηθεί μια όμορφη στιγμή από την παιδική του ηλικία, αυτή δεν θα είναι ένα ταξίδι στην Disneyland, αλλά μάλλον μια ανάμνηση του στιλ «όταν παίζαμε με τους φίλους μου κρυφτό στην αυλή της γιαγιάς ή μπουγέλα με τους κολλητούς στη θάλασσα». Θα πάρεις δηλαδή μια απάντηση που δείχνει σύνδεση με τη φύση, με τους φίλους και με τον εαυτό του.
Βήμα τελευταίο: Αποσύνδεση των παιδιών από την τηλεόραση, τα βιντεοπαιχνίδια και τη συνεχή έκθεση σε ανησυχίες των ενηλίκων
Τα μικρά παιδιά δεν χρειάζεται να γνωρίζουν τίποτα σχετικά με τη σύγκρουση στη Συρία, την αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη ή το διαζύγιο της θείας...
«Οι γονείς βιαζόμαστε να κάνουμε τα παιδιά μας… πολίτες του κόσμου. Είναι όμως κάτι που πρέπει να κάνουμε δίνοντας την αίσθηση ότι πρόκειται για έναν όμορφο κόσμο και αυτό δεν θα συμβεί αν δεν τα προστατεύσουμε από τα διάφορα δεινά του όταν είναι μικρά».
Τα παιδιά δεν έχουν αίσθηση της αδικίας, οπότε το ερώτημα, ας πούμε, «φεύγω ή παλεύω να κρατήσω μια σχέση;» τους προκαλεί μεγάλο άγχος. Πριν λοιπόν μιλήσουμε για οτιδήποτε μπροστά στα παιδιά μας, καλό είναι να σκεφτούμε: «Είναι αλήθεια; Είναι απαραίτητο;»
Ύστερα από αυτά τα 4 βήματα θα δούμε ότι τα παιδιά μας…
• Είναι πιο ήρεμα, ευτυχισμένα και κοινωνικά.
• Συγκεντρώνονται στο σχολείο.
• Συμμορφώνονται πιο εύκολα με τους οικογενειακούς κανόνες.
Αλλά θα διαπιστώσουμε ότι κι εμείς
-Μπορεί να έχουμε μια πιο σαφή εικόνα για την αξία μας ως γονείς.
-Είμαστε πιο ενωμένοι σε ό,τι αφορά τη διαπαιδαγώγηση.
-Ίσως αποκτήσουμε περισσότερο χρόνο και διάθεση για τη μεταξύ μας επικοινωνία αλλά και για χαλάρωση ή διασκέδαση.
Εδώ που τα λέμε, η θεωρία της απλότητας, εκτός από πολύ ενδιαφέρουσα, είναι και ιδιαίτερα επίκαιρη, σε μια εποχή που όλοι ζοριζόμαστε οικονομικά. Και τελικά ποτέ δεν είναι αργά να δούμε και να ενστερνιστούμε μια άλλη άποψη, που θα μας βοηθήσει να ευχαριστιόμαστε με τα λίγα, και εμείς και τα παιδιά μας, και να ζούμε πιο ήρεμα και απλά.