Εκπαίδευση Τουαλέτας

Η εκπαίδευση τουαλέτας είναι ένα θέμα που απασχολεί, ίσως και ταλαιπωρεί, πολλούς γονείς όταν τα παιδιά τους φτάνουν στην ηλικία των δύο – τριών ετών.

Ενώ οι περισσότεροι αναμένουν με ανυπομονησία την στιγμή που το παιδί τους θα πάψει να χρησιμοποιεί την πάνα και θα αρχίσει να εξυπηρετείται μόνο του, μερικοί διστάζουν ή μεταθέτουν την εκπαίδευση κυρίως λόγω της δυσκολίας που εμπεριέχει μια τέτοια διαδικασία.

Είναι γεγονός ότι τα περισσότερα παιδιά αντιδρούν άσχημα σε μια τέτοια πληροφορία,

ειδικά σε αυτήν την ηλικία που είναι κατά βάση αντιδραστική. Δεν μπορούν να κατανοήσουν γιατί ξαφνικά κάτι που έκαναν (και που εμείς θεωρούσαμε φυσιολογικό) πρέπει να κοπεί.

Δεν μπορούν να καταλάβουν γιατί πρέπει για παράδειγμα, να διακόψουν το παιχνίδι τους και να πάνε στην τουαλέτα αφού μπορούν να χρησιμοποιήσουν την πάνα τους.

Αυτό που χρειάζεται είναι να δείξουμε υπομονή και κατανόηση στο παιδί που βρίσκεται σε μία τέτοια φάση κάνοντας ένα βήμα την φορά και αποφεύγοντας την πίεση.

Ίσως χρειαστούν βδομάδες ή και μήνες μέχρι να τα καταφέρει.

Αν δείξουμε ανυπομονησία ή κρατήσουμε μια επικριτική στάση απέναντι του κάθε φορά που δεν ανταποκρίνεται επαρκώς, το μόνο που καταφέρνουμε είναι να του προσθέτουμε παραπάνω άγχος και ενοχές, που τελικά το τραυματίζουν αντί να το ενθαρρύνουν.

Επίσης οφείλουμε να γνωρίζουμε ότι θα χρειαστεί να αφιερώσουμε αρκετό προσωπικό χρόνο μέχρι το νήπιο να συνηθίσει τα καινούρια δεδομένα.

Επίσης ένας πολύ σημαντικός παράγοντας για την έκβαση της προσπάθειας είναι η συνέπεια που εμείς θα δείξουμε. Πιο συγκεκριμένα, καλό θα ήταν να αποφεύγουμε να «γυρίζουμε»

στην πάνα από την στιγμή που προσπαθούμε να την κόψουμε γιατί μια τέτοια πράξη προκαλεί σύγχυση στο παιδί. Από την μία δηλαδή του λέμε να την κόψει, από την άλλη του την φοράμε. Με άλλα λόγια, του λέμε να μεγαλώσει, αλλά του φερόμαστε σαν μωρό.

Αυτό το διπλό μήνυμα μπερδεύει όπως είναι φυσικό το παιδί, δεν το βοηθάει να κατανοήσει

την αναγκαιότητα της αυτονομίας του με αποτέλεσμα να εμποδίζεται η ομαλή εξέλιξη

της διαδικασίας.

Επίπλέον πρέπει να προσέξουμε την χρονική στιγμή που θα επιχειρήσουμε αυτήν την διαδικασία. Ακόμα και αν εμείς βιαζόμαστε ή μας μας φαίνεται αυτονόητο το ότι πρέπει

να κόψει την πάνα, το παιδί βιώνει την όλη κατάσταση διαφορετικά.

Τα μικρά παιδιά, όπως και οι μεγάλοι πολλές φορές, δυσκολεύονται να αποδεχτούν την αλλαγή και νιώθουν πως απειλούνται απο αυτήν. Αυτή η ριζική αλλάγη στην ρουτίνα συνήθως προκαλλεί έντονο άγχος και δυσφορία. Είναι πολύ σημαντικό λοιπόν να μην ξεκινήσουμε την εκπαίδευση όταν το παιδί βιώνει άλλες ριζικές αλλαγές όπως είναι η μετακόμιση, ο απογαλακτισμός κ.α.

Η κατάκτηση της τουαλέτας λοιπόν είναι ένα κομβικό αναπτυξιακό στάδιο για όλα τα παιδιά. Ωστόσο πολλές φορές ξεχνάμε ότι η μεγάλη βαρύτητα της κατάκτησης αυτής δεν έγκειται

στο ότι το νήπιο θα πάψει να χρησιμοποιεί πάνες, αλλά σε κάτι σπουδαιότερο.

Μέσω αυτής της εκπαίδευσης το νήπιο καλείται να μάθει για πρώτη φορά να είναι υπεύθυνο για τον εαυτό του, να αποκτήσει δηλαδή ένα κομμάτι της αυτονομίας του,

που είναι και το ζητούμενο σε αυτήν την ηλικία.

Με άλλα λόγια, αρχίζει να μαθαίνει την έννοια της ευθύνης του εαυτού του και αυτό είναι ένα εξαιρετικά σημαντικό εφόδιο για την μετέπειτα ζωή του.

Έτσι και εμείς με να το βοηθάμε, κάνουμε κάτι πιο σύνθετο και πιο σοβαρό

από το να απαλλαγούμε απλά από τον μπελά της πάνας.

Βάση αυτών, την εκπαίδευση τουαλέτας δεν είναι να την κάνουμε για να διευκολύνουμε τους εαυτούς μας, αλλά για να περάσουμε στο παιδί το μήνυμα ότι το σώμα του αποτελεί δική του ευθύνη. Ο τρόπος φυσικά όμως που θα μεταδώσουμε ένα τέτοιο μήνυμα είναι εξίσου πολύ σημαντικός.

Εκφράσεις όπως , «κάν'το για μένα, για την γιαγιά κτλ», αποπροσανατολίζουν, και αφήνουν την αίσθηση ότι το όλο εγχείρημα γίνεται για χατίρι μας.

Αντίθετα, είναι ωφέλιμο να του δώσουμε να καταλάβει ότι αυτό συμβαίνει όταν μεγαλώνουν

τα παιδιά και ότι εμείς είμαστε εκεί για να το βοηθήσουμε να τα καταφέρει.

Ακόμα και σε περίπτωση που συμβεί κάποιο ατύχημα, ο ρόλος μας δεν είναι να το καθαρίσουμε εμείς, αλλά να το βοηθήσουμε να μάθει να καθαρίζει τον εαυτό του

.

Βέβαια από την στιγμή που είναι δική του η ευθύνη, είναι και ο έπαινος δικός του.

Όταν λοιπόν προσπαθεί να κατακτήσει αυτό το στάδιο είναι καλό να αποφεύγουμε εκφράσεις όπως «μπράβο μας» «τα καταφέραμε», αλλά να λέμε «μπράβο σου» «τα κατάφερες».

Η εκπαίδευση της τουαλέτας αποτελεί ένα βήμα προς την ανεξαρτησία του νηπίου,

και η κατάκτηση αυτή ενισχύει την αυτοπεποίθηση του και την ωρίμανση του χαρακτήρα του. Μαζί όμως με το παιδί εκπαιδευόμαστε κάπως και εμείς, μαθαίνουμε δηλαδή να ξεχωρίζουμε τον εαυτό μας από αυτό, να αναγνωρίζουμε την αυτονομία του και να χαιρόμαστε για τα επιτεύγματά που είναι δικά του, και όχι δικά μας.