Ο ρόλος του πατέρα

Για ένα πολύ μεγάλο διάστημα επικρατούσε η αντίληψη ότι η μητέρα παίζει τον πρωταγωνιστικό ρόλο στην ανάπτυξη του παιδιού ενώ ο πατέρας περιοριζόταν στον ρόλο του θεατή.

Ακόμα και σήμερα, οι περισσότερες έρευνες που σχετίζονται με την ανατροφή ενός παιδιού εστιάζουν κατά κύριο λόγο στην αλληλεπίδραση που έχει αυτό με την μητέρα του.

Έτσι πολύ συχνά δημιουργείται η εντύπωση ότι η σημασία που έχει η μητέρα για το παιδί είναι μεγαλύτερη από αυτήν που έχει ο πατέρας.

Είναι γεγονός ότι τις περισσότερες φορές το αίσθημα της μητρότητας αναπτύσσεται πιο γρήγορα από αυτό της πατρότητας κυρίως επειδή η σχέση μητέρας- παιδιού προηγείται από αυτή του πατέρα – παιδιού, τουλάχιστον χρονικά.

Η μητέρα καθώς είναι αυτή που κυοφορεί το έμβρυο συνδέεται μαζί του τόσο σωματικά όσο

και συναισθηματικά ακόμα και από τους πρώτους μήνες της εγκυμοσύνης.

Η πατρότητα από την άλλη συγκροτείται σταδιακά από την στιγμή που γεννιέται ένα παιδί και συνεχίζει να χτίζεται καθώς αυτό μεγαλώνει.. Ακόμα και μετά την γέννα, βρέφος και μητέρα παραμένουν στενά συνδεδεμένοι δημιουργώντας μια σχέση απόλυτης αφοσίωσης και ταύτισης.

Ενώ τον πρώτο καιρό η ύπαρξη μιας τόσο στενής σχέσης είναι υψίστης σημασίας,

καθώς το παιδί αναπτύσσεται, ζητούμενο πλέον αποτελεί η ενίσχυση της αυτονομίας του και η κοινωνικοποίηση του.

Η αυτονομία κατά την παιδική ηλικία είναι εξίσου σημαντική όσο ο θηλασμός κατά την βρεφική. Ο πατέρας λοιπόν είναι είναι αυτός που θα λέγαμε ότι κόβει ψυχολογικό ομφάλιο λώρο

που συνδέει τη μητέρα με το παιδί επιτρέποντας στο τελευταίο να μάθει να συσχετίζεται

και να δημιουργεί στενούς δεσμούς και με άλλους ανθρώπους.

Ενώ η προσκόλληση που έχει ένα παιδί στην μητέρα του βασίζεται κυρίως στην κατανόηση και στην παροχή φροντίδας και βοήθειας, η προσκόλληση στον πατέρα ταυτίζεται με την επιβολή και την τήρηση των κανόνων όπως και με την ανάπτυξη του αισθήματος της δικαιοσύνης.

Η συμβολή του πατέρα είναι απαραίτητη διότι προσφέρει ασφάλεια και προστασία στο παιδί, δύο στοιχεία πολύ σημαντικά για την ομαλή συναισθηματική ανάπτυξη του παιδιού. Ο Freud μάλιστα για να τονίσει την σημαντικότητα της πατρικής θέσης είχε πει ότι « δεν μπορώ να σκεφτώ καμιά άλλη ανάγκη στην παιδική ηλικία τόσο δυνατή όσο η πατρική προστασία».

Επιπλέον, ο τρόπος με τον οποίο ο πατέρας παίζει με τα παιδιά του, έχει σημαντικό αντίκτυπο στην κοινωνική και συναισθηματική τους ανάπτυξη. Η αλληλεπίδραση μεταξύ αυτής της δυάδας έχει πιο έντονο το στοιχείο της φυσικής δραστηριότητας. Μέσω του σωματικού παιχνιδιού

το παιδί ενθαρρύνεται να εξερευνήσει το περιβάλλον του, να χρησιμοποιήσει το σώμα του,

να μάθει τα όρια του και να δραστηριοποιηθεί. Επιπλέον μέσω του παιχνιδιού μαθαίνει να κοινωνικοποιείται και να διαχειρίζεται τα συναισθήματα του.

Σε κάθε φάση της συναισθηματικής εξέλιξης το παιδί χρειάζεται τόσο την πατρική όσο

και την μητρική φροντίδα για να εξελιχθεί πνευματικά, να ωριμάσει η προσωπικότητα του

και να μάθει να συνδέεται με τον εξωτερικό κόσμο.

Ωστόσο πρέπει να τονίσουμε ότι καθώς η σχέση ανάμεσα στην μητέρα και το παιδί είναι πολύ στενή, στην αρχή ο πατέρας υπάρχει μόνο αν η μητέρα θεωρεί ότι υπάρχει.

Με άλλα λόγια, για να δημιουργηθεί η σχέση ανάμεσα στο παιδί και τον πατέρα πρέπει η μητέρα να το επιτρέψει. Από την άλλη πρέπει και ο πατέρας να προσπαθήσει.

Αν φανταστούμε μια γέφυρα όπου από την μία βρίσκεται η μητέρα με το παιδί και από την άλλη ο πατέρας, για να βρεθούν στην μέση αυτοί οι δύο, πρέπει ο πατέρας να διανύσει την μισή απόσταση αλλά και η μητέρα να αφήσει το παιδί να διανύσει την άλλη μισή.

Ένας πατέρας επηρεάζει σε μεγάλο βαθμό την ψυχοσυναισθηματική εξέλιξη του παιδιού με έναν τρόπο διαφορετικό αλλά εξίσου σημαντικό με αυτόν της μητέρας, για αυτόν τον λόγο, είναι χρήσιμο να αφήνουμε χώρο,να στηρίζουμε και να ενισχύουμε αυτήν την σχέση.